Απαντήσεις σε συνήθεις ερωτήσεις σχετικά με τον επανασχεδιασμό των τραπεζογραμματίων ευρώ

Επικαιροποιήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2023

Ερώτηση 1. Γιατί χρειαζόμαστε νέα τραπεζογραμμάτια;

Όλες οι κεντρικές τράπεζες αναβαθμίζουν τακτικά τα τραπεζογραμμάτιά τους ή αναπτύσσουν νέα τραπεζογραμμάτια για να αποτρέψουν την παραχάραξη. Η πρώτη σειρά τραπεζογραμματίων ευρώ εισήχθη πριν από περισσότερα από 20 χρόνια και η δεύτερη σειρά άρχισε να τίθεται σε κυκλοφορία το 2013. Σήμερα βρισκόμαστε σε διαδικασία ανάπτυξης μελλοντικών τραπεζογραμματίων ευρώ. Αυτή είναι μια ευκαιρία να γίνουν τα τραπεζογραμμάτια πιο ελκυστικά και οικεία και να ενσωματώσουν όλους τους Ευρωπαίους, μεταξύ άλλων τα άτομα με προβλήματα όρασης.

Επίσης, θέλουμε τα τραπεζογραμμάτια ευρώ να είναι όσο το δυνατόν πιο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον, γι’ αυτό εξετάζουμε ευκαιρίες να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο.

Ερώτηση 2. Γιατί χρειαζόμαστε ένα νέο σχέδιο για τα τραπεζογραμμάτια;

Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ είναι ένα απτό, ορατό σύμβολο της ευρωπαϊκής ενότητας και είναι ευθύνη μας να παραμένουν πάντα επικαιροποιημένα. Στο πλαίσιο της τακτικής διαδικασίας ανάπτυξης, 20 χρόνια μετά την εισαγωγή των πρώτων τραπεζογραμματίων ευρώ είναι καιρός να επανεξετάσουμε το σχέδιό τους. Σύμφωνα με τη στρατηγική του Ευρωσυστήματος για τα μετρητά, στόχος μας είναι η ανάπτυξη ελκυστικών τραπεζογραμματίων ευρώ με τα οποία μπορούν να ταυτιστούν οι Ευρωπαίοι πολίτες.

Ερώτηση 3. Γιατί τώρα; Είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή για την ανάπτυξη μιας νέας σειράς τραπεζογραμματίων;

Χρειάζονται αρκετά χρόνια για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη θέση σε κυκλοφορία νέων τραπεζογραμματίων σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Νέα τραπεζογραμμάτια τίθενται συνήθως σε κυκλοφορία κάθε δέκα έως δεκαπέντε χρόνια προκειμένου να ενισχύεται η ασφάλεια και η ανθεκτικότητά τους και να παραμένουν ένα βήμα μπροστά από τους παραχαράκτες. Είναι σημαντικό να ξεκινήσει η διαδικασία ανάπτυξης αρκετά νωρίς ώστε να είμαστε έτοιμοι μόλις ληφθεί η απόφαση για την εισαγωγή νέας σειράς.

Ερώτηση 4. Πώς λειτουργεί η διαδικασία επανασχεδιασμού των νέων τραπεζογραμματίων;

Ο επανασχεδιασμός των τραπεζογραμματίων ευρώ αποτελείται από δύο διαδοχικές φάσεις:

1. Επιλογή μελλοντικών θεμάτων για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ
   1. α) Αναθέσαμε τη διεξαγωγή έρευνας για να ζητηθεί η γνώμη των Ευρωπαίων πολιτών για πιθανά μελλοντικά θέματα στο πλαίσιο ομάδων ειδικού σκοπού (focus groups). Τα αποτελέσματα χρησίμευσαν ως βάση για τα επόμενα βήματα.
   2. β) Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επέλεξε επτά επικρατέστερα θέματα, συμπεριλαμβανομένων έξι προτάσεων της Συμβουλευτικής Ομάδας Θεμάτων (ομάδα εμπειρογνωμόνων που ορίστηκε από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος και διορίστηκε από την ΕΚΤ) και ένα θέμα που πρότεινε το Διοικητικό Συμβούλιο.
   3. γ) Οι Ευρωπαίοι πολίτες είχαν την ευκαιρία να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους σχετικά με τα επτά επικρατέστερα θέματα στο πλαίσιο έρευνας που διενεργήθηκε από εξωτερική εταιρεία ερευνών σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, καθώς και στο πλαίσιο διαδικτυακής έρευνας που διεξήγαγε η ΕΚΤ.
   4. δ) Στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο επέλεξε δύο πιθανά θέματα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ερευνών.
2. Ανάπτυξη νέων σχεδίων για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ
   1. α) Τώρα που το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ έχει επιλέξει τα πιθανά νέα θέματα, θα ξεκινήσουν οι εργασίες για την επιλογή ενδεχόμενων μοτίβων και την προετοιμασία διαγωνισμού σχεδίασης. Οι λεπτομέρειες του διαγωνισμού θα δημοσιευθούν στους επίσημους διαύλους της ΕΚΤ σε εύθετο χρόνο.
   2. β) Οι Ευρωπαίοι πολίτες θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τη γνώμη τους για τα επικρατέστερα σχέδια.
   3. γ) Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένεται να αποφασίσει σχετικά με το νέο σχέδιο το 2026.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στην ιστοσελίδα που αφορά τη διαδικασία επανασχεδιασμού.

Ερώτηση 5. Γιατί επιλέξατε τα θέματα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά» ως πιθανά θέματα για τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια;

Θέλουμε να ακούσουμε τις απόψεις των Ευρωπαίων πολιτών σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού. Ως εκ τούτου, τα θέματα επιλέχθηκαν βάσει των αποτελεσμάτων των δημόσιων ερευνών (βλ. ερώτηση 7) και με τη βοήθεια ανεξάρτητης συμβουλευτικής ομάδας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών μας ιδιαίτερη προτίμηση εκφράστηκε για τα θέματα «Ευρωπαϊκός πολιτισμός», «Ποταμοί: τα νερά της ζωής στην Ευρώπη» και «Πτηνά: Ελεύθερα, ανθεκτικά, πηγή έμπνευσης». Προκειμένου να αποτυπώσει όσο το δυνατόν ευρύτερα τις προτιμήσεις του κοινού, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να συμπτύξει τα θέματα που σχετίζονται με τη φύση και το περιβάλλον σε ένα ενιαίο θέμα που ονομάζεται «Ποταμοί και πτηνά». Ως αποτέλεσμα, προχωράμε στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας με δύο θέματα: «Ευρωπαϊκός πολιτισμός» και «Ποταμοί και πτηνά».

Ερώτηση 6. Πότε θα έχουμε τα τραπεζογραμμάτια με το νέο σχέδιο στο πορτοφόλι μας;

Αφού ολοκληρωθεί ο επανασχεδιασμός των τραπεζογραμματίων ευρώ, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα αποφασίσει πότε θα παραχθούν και θα εκδοθούν. Έπειτα θα χρειαστούν ακόμη μερικά χρόνια για να τεθούν τα νέα τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία και τελικά να καταλήξουν στο πορτοφόλι μας.

Οι διάφορες ονομαστικές αξίες των σημερινών σειρών τραπεζογραμματίων ευρώ τέθηκαν σταδιακά σε κυκλοφορία στη διάρκεια αρκετών ετών. Δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση σχετικά με το πότε και το πώς θα τεθούν σε κυκλοφορία τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια ευρώ.

Ερώτηση 7. Ποιος είναι ο ρόλος των πολιτών στη διαδικασία επανασχεδιασμού;

Καλούμε όλους τους πολίτες της ζώνης του ευρώ να λάβουν μέρος στις δημόσιες έρευνες μας. Είναι πολύ σημαντικό για μας οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας να αντικατοπτρίζουν τις απόψεις των Ευρωπαίων πολιτών.

Ξεκινήσαμε τη διαδικασία με μια ποιοτική έρευνα που διενεργήθηκε στη ζώνη του ευρώ για να κατανοήσουμε τις προτιμήσεις του κοινού σχετικά με το θέμα των μελλοντικών τραπεζογραμματίων ευρώ. Στη συνέχεια, το καλοκαίρι του 2023, καλέσαμε το κοινό να λάβει μέρος στη διαδικτυακή μας έρευνα σχετικά με πιθανά θέματα. Παράλληλα, αναθέσαμε σε μια εξωτερική εταιρεία ερευνών να διενεργήσει παρόμοια έρευνα με στόχο να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή εκπροσώπηση του πληθυσμού της ζώνης του ευρώ.

Μετά την επιλογή των μοτίβων και του διαγωνισμού σχεδίασης, θα καταγράψουμε τις προτιμήσεις του κοινού σε κατάλογο με τα επικρατέστερα πιθανά σχέδια. Αυτό αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2025.

Ερώτηση 8. Θα αλλάξουν τα υλικά ή το μέγεθος των μελλοντικών τραπεζογραμματίων κατά τη διαδικασία επανασχεδιασμού; Θα υπάρξουν νέες ονομαστικές αξίες;

Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ τυπώνονται σε χαρτί από βαμβακερές ίνες, χάρη στο οποίο αποκτούν την ειδική πυκνή υφή και στερεότητά τους. Διερευνούμε συνεχώς τρόπους για να βελτιώσουμε τη διάρκεια ζωής και να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των τραπεζογραμματίων ευρώ.

Οι εργασίες μας στηρίζονται στη διατήρηση των σημερινών ονομαστικών αξιών (5,10, 20, 50, 100 και 200 ευρώ). Τα μεγέθη και τα χρώματα θα παραμείνουν επίσης κατά πάσα πιθανότητα τα ίδια, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση στα νέα τραπεζογραμμάτια και να περιοριστεί το κόστος προσαρμογής των μηχανημάτων επεξεργασίας τραπεζογραμματίων.

Ερώτηση 9. Ποιος θα αποφασίσει για το τελικό θέμα και τα τελικά σχέδια;

Η τελική απόφαση θα ληφθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, με βάση τις απόψεις του ευρωπαϊκού κοινού και τη συμβολή των ομάδων εμπειρογνωμόνων. Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου θα ανακοινωθούν στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ στη διάρκεια της διαδικασίας σε εύθετο χρόνο.

Ερώτηση 10. Θα υπάρξουν διαβουλεύσεις με ευπαθείς ομάδες στη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού (π.χ. άτομα με προβλήματα όρασης);

Η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος έχουν τακτικές επαφές με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τακτικές διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση Τυφλών πραγματοποιήθηκαν κατά την ανάπτυξη της σημερινής σειράς τραπεζογραμματίων. Έκτοτε αυτές οι διαβουλεύσεις συνεχίστηκαν και θα συνεχιστούν επίσης και στη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού.